Κυριακή 11 Μαΐου 2014

Διάφορα είδη εξωφύλλων. Υλικά και χρήσεις.



Σε προηγούμενο άρθρο ξεκαθαρίσαμε κάποια ζητήματα όσο αφορά στα εξώφυλλα των βιβλίων. Ωστόσο θεωρώ ότι πρέπει να δοθούν μερικές ακόμα διευκρινίσεις, ίσως και να λυθούν κάποιες παρεξηγήσεις σε σχέση με τις προδιαγραφές των εξωφύλλων.

Τι πρέπει να προσέξετε στα βιβλία με μαλακό εξώφυλλο

  1. Το μαλακό εξώφυλλο μπορεί να έχει ή να μην έχει «αυτιά».
  2. Τα «αυτιά» χρησιμεύουν για να φέρουν συνήθως το βιογραφικό του συγγραφέα και πληροφορίες για προηγούμενα βιβλία που έχει εκδώσει, αλλά και για να κάνουν πιο στιβαρό το μαλακό εξώφυλλο, εφόσον διπλασιάζουν το πάχος του. Προσωπικά τα συνιστώ πάντα, επειδή, όταν απουσιάζουν, με τον καιρό οι γωνίες του εξωφύλλου γυρίζουν προς τα έξω και δίνουν μια εικόνα ευτέλειας στο βιβλίο. (Σε κάποιες περιπτώσεις, για τεχνικούς ή οικονομικούς λόγους, δεν είναι εφικτό να υπάρχουν, γι’ αυτό ο συγγραφέας πρέπει πάντα να ζητάει διευκρινίσεις σχετικά).
  3. Στα πολύ λεπτά βιβλία τα «αυτιά» είναι δυσλειτουργικά στη χρήση. Δυσχεραίνουν το «ξεφύλλισμα» του βιβλίου και δεν στέκονται εύκολα κλειστά. Σε ανάλογες περιπτώσεις (αν τα «αυτιά» είναι για εσάς απολύτως απαραίτητα) υπάρχουν δύο εκδοχές: 1. προτιμήστε εξωτερική, ελεύθερη κουβερτούρα, η οποία ούτως ή άλλως έχει αυτιά, για να αγκαλιάζει το εξώφυλλο. 2. Τα αφτιά να είναι τόσο φαρδιά, όσο σχεδόν και το ίδιο το εξώφυλλο.
  4. Το μαλακό εξώφυλλο πρέπει να είναι πάντα πλαστικοποιημένο, είτε με ματ πλαστικοποίηση είτε με γυαλιστερή. Γι’ αυτό δεν χρειάζεται να επιλέγετε γυαλιστερό χαρτί για εξώφυλλο. Αρκεί το velvet. Η πλαστικοποίηση είναι αυτή που τελικά θα δείχνει το εξώφυλλό σας είτε ματ είτε γυαλιστερό.
  5. Μην ρισκάρετε ποτέ μαλακό εξώφυλλο, σε χαρτί velvet, χωρίς πλαστικοποίηση, γιατί αλλιώς ξεβάφει, λερώνει ή σκίζεται εύκολα. Στις μόνες περιπτώσεις που δεν συνιστάται πλαστικοποίηση, είναι στα «καλλιτεχνικά», σαγρέ ή ιριδίζοντα εξώφυλλα, δηλ. στα εξώφυλλα από ειδικά χαρτιά, που χρησιμοποιούνται συχνά σε βιβλία ποίησης ή σε ειδικές πολυτελείς εκδόσεις.
  6. Αν το μαλακό εξώφυλλο είναι τυπωμένο σε ειδικό χαρτί, χωρίς πλαστικοποίηση, ο γραφίστας, που θα ετοιμάσει τη μακέτα του εξωφύλλου, πρέπει να αποφύγει τα μεγάλα πλακάτα φόντα (ειδικά στις ψηφιακές εκτυπώσεις), γιατί υπάρχει κίνδυνος, σε αυτές τις περιοχές, να μην «στρώνουν» καλά τα μελάνια. Αφήστε για φόντο το χρώμα του χαρτιού, όποιο κι αν επιλέξετε, και πείτε στον γραφίστα σας να αφήσει όλο το υπόλοιπο εικαστικό μέρος, χωρίς φόντο.
  7. Αν, για το μαλακό εξώφυλλο ενός βιβλίου, επιλέξετε ανάγλυφη εκτύπωση (για τίτλους ή κάποιο άλλο μέρος του εικαστικού) ή χρυσοτυπία (χρυσά γράμματα ή σχέδια) ή τοπικό uv (γυαλιστερή πλαστικοποίηση μόνο σε ορισμένα σημεία του εξωφύλλου) υπολογίστε ότι το κόστος του κάθε εξωφύλλου θα αυξηθεί λίγο ή πολύ, ανάλογα και με τον αριθμό των τεμαχίων.


Τι πρέπει να προσέξετε στα βιβλία με σκληρό εξώφυλλο

  1. Το σκληρό εξώφυλλο δεν έχει «αυτιά». (Δυστυχώς συχνά, στα αιτήματα προσφοράς κόστους, μου στέλνουν αυτόν τον συνδυασμό επιλογών, δηλ. «σκληρό με αφτιά» κάτι που είναι αδύνατον. Σε αυτές τις περιπτώσεις αμέσως καταλαβαίνω, ότι ο συγγραφέας λέγοντας «σκληρό εξώφυλλο», εννοεί το μαλακό, αλλά επειδή είναι πιο χοντρό από το χαρτί του εσωτερικούς, θεωρεί ότι πρέπει να το χαρακτηρίσει ως «σκληρό»).
  2. Το πιο οικονομικό σκληρό εξώφυλλο είναι αυτό που αποτελείται από άκαμπτο χαρτόνι 2 ή 3 χιλιοστών το οποίο στη συνέχεια καλύπτεται από χάρτινο, τυπωμένο κάλυμμα (συνήθως από χαρτί velvet 150 γραμμαρίων) και εσωτερικά είναι καλυμμένο με ατύπωτες «φόδρες».
  3. Οι «φόδρες» είναι το εσωτερικό κάλυμμα του σκληρού εξωφύλλου, και αποτελούνται από ένα δίφυλλο ανάπτυγμα, του οποίου το ένα φύλλο κολλάει στην εσωτερική πλευρά του σκληρού εξωφύλλου και το άλλο φύλλο στην πρώτη σελίδα, του σώματος του βιβλίου.
  4. Οι τυπωμένες φόδρες ανεβάζουν το κόστος.
  5. Στην καλλιτεχνική βιβλιοδεσία, πιο ακριβές επιλογές είναι το δερμάτινο κάλυμμα (κυρίως για πολυτελείς εκδόσεις) και το κάλυμμα από πανί.
  6. Σε ένα σκληρό εξώφυλλο, το οποίο έχει χάρτινο κάλυμμα, μπορούμε να τυπώσουμε μόνο τον τίτλο του βιβλίου, είτε με μελάνι είτε με ανάγλυφη εκτύπωση) και στη συνέχεια να επιλέξουμε να καλύπτεται εξωτερικά από ένα ελεύθερο κάλυμμα (δηλαδή όχι κολλημένο στο υπόλοιπο βιβλίο, το οποίο αφαιρείται, αν θέλουμε, και ονομάζεται κουβερτούρα) όπου θα έχουμε τυπώσει το εικαστικό του εξωφύλλου.
  7. Αν πρόκειται για παιδικό παραμύθι, συνήθως αποφεύγουμε την κουβερτούρα και τυπώνουμε το εικαστικό θέμα του εξωφύλλου κατευθείαν πάνω στο κάλυμμα.
  8. Την κουβερτούρα πιο συχνά τη συναντάμε σε φωτογραφικά ή ζωγραφικά λευκώματα.
  9. Στα πανόδετα ή δερματόδετα εξώφυλλα συνηθίζεται και η χρυσοτυπία για τους τίτλους, το όνομα του συγγραφέα και το λογότυπο του εκδότη.


Το εξώφυλλο είναι το πρώτο πράγμα που βλέπει ο αναγνώστης από το βιβλίο σας, για αυτό καλό θα είναι να σκεφτείτε πολύ τη μορφή που θέλετε να έχει, αφού προηγουμένως συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία που διαθέτει τις γνώσεις και μπορεί να σας προτείνει την καλύτερη ή την πιο οικονομική λύση (ανάλογα με τις ανάγκες σας) αλλά και έχει τη διάθεση να σας εξηγήσει αναλυτικά κάθε σχετική λεπτομέρεια, με γνώμονα πάντα την ιδιαιτερότητα του βιβλίου σας.